Η μέντα (Mentha × piperita) είναι ένα υβριδικό είδος μέντας, μια διασταύρωση μέντας και δυόσμου. Αυτόχθονα στην Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, το φυτό είναι πλέον ευρέως διαδεδομένο και καλλιεργείται σε πολλές περιοχές του κόσμου. Περιστασιακά βρίσκεται στη φύση με το μητρικό του είδος.

Αν και το γένος Mentha περιλαμβάνει περισσότερα από 25 είδη, αυτό που χρησιμοποιείται πιο συχνά είναι η μέντα. Ενώ η δυτική μέντα προέρχεται από Mentha × piperita, η κινεζική μέντα, ή bohe, προέρχεται από τα φρέσκα φύλλα του M. haplocalyx. Το Mentha × piperita και το Mentha haplocalyx αναγνωρίζονται και οι δύο ως φυτικές πηγές μενθόλης και μενθόνης και είναι από τα παλαιότερα βότανα που χρησιμοποιούνται τόσο για μαγειρικά όσο και για φαρμακευτικά προϊόντα. 

Βότανο
Η μέντα περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1753 από τον Carl Linnaeus από δείγματα που είχαν συλλεχθεί στην Αγγλία.  Είναι ποώδες, ριζωματώδες, πολυετές φυτό  με λείους βλαστούς και τετράγωνη διατομή. Τα ριζώματα είναι ευρέως εξαπλωμένα και σαρκώδη και έχουν ινώδεις ρίζες.  Η περίοδος ανθοφορίας διαρκεί από τα μέσα έως τα τέλη του καλοκαιριού. Η μέντα είναι ένα ταχέως αναπτυσσόμενο φυτό, μόλις φυτρώσει, απλώνεται πολύ γρήγορα.

Οικολογία
Η μέντα εμφανίζεται συνήθως σε υγρούς οικοτόπους, συμπεριλαμβανομένων των πλευρών των ρεμάτων και των αποστραγγιστικών τάφρων. Όντας υβρίδιο, είναι συνήθως αποστειρωμένο, δεν παράγει σπόρους και αναπαράγεται μόνο φυτικά, εξαπλώνεται από τους δρομείς του.

Καλλιέργεια


Η μέντα γενικά αναπτύσσεται καλύτερα σε υγρές, σκιασμένες τοποθεσίες και επεκτείνεται από υπόγεια ριζώματα. Οι νεαροί βλαστοί λαμβάνονται από παλιά αποθέματα και βυθίζονται στο έδαφος. Αναπτύσσονται γρήγορα και καλύπτουν το έδαφος με δρομείς αν είναι μόνιμα υγρό. Για τον κηπουρό του σπιτιού, είναι καλύτερο να καλλιεργείται σε δοχεία για να περιορίσει την ταχεία εξάπλωση. Αναπτύσσεται καλύτερα με καλή παροχή νερού, χωρίς να είναι κολλημένο στο νερό και φυτεύεται σε περιοχές με μερική ηλιοφάνεια έως σκιά.

Tα φύλλα και οι ανθισμένες κορυφές της μέντας συλλέγονται μόλις αρχίσουν να ανοίγουν τα άνθη και μπορούν να αποξηραθούν. Η άγρια μορφή του φυτού είναι λιγότερο κατάλληλη για το σκοπό αυτό, με τα καλλιεργούμενα φυτά να έχουν επιλεγεί για περισσότερη και καλύτερη περιεκτικότητα σε λάδι. Μπορεί να τους επιτραπεί να ξαπλώσουν και να μαραθούν λίγο πριν από την απόσταξη ή μπορεί να μεταφερθούν απευθείας στον αποστακτήρα.

Παραγωγή

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το Όρεγκον και η Ουάσιγκτον παράγουν το μεγαλύτερο μέρος της μέντας της χώρας τα φύλλα της οποίας επεξεργάζονται για το αιθέριο έλαιο για την παραγωγή αρωμάτων κυρίως για τσίχλες και οδοντόκρεμα.

Χημικά συστατικά
Η μέντα έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μενθόλη. Το αιθέριο έλαιο περιέχει επίσης μενθόνη και καρβοξυλ εστέρες, ιδιαίτερα οξικό μενθυλεστέρα. Το έλαιο μέντας περιέχει επίσης μικρές ποσότητες πολλών πρόσθετων ενώσεων, όπως λιμονένιο, πουλεγόνη, καρυοφυλλένιο και πινένιο.

Λάδι:
Το έλαιο μέντας έχει υψηλή συγκέντρωση φυσικών φυτοφαρμάκων, κυρίως pulegone  νοθό και μενθόνη. Είναι γνωστό ότι απωθεί ορισμένα έντομα παρασίτων, συμπεριλαμβανομένων των κουνουπιών, και έχει χρήσεις στη βιολογική κηπουρική. Χρησιμοποιείται επίσης ευρέως για την απώθηση των τρωκτικών.

Έρευνα και επιπτώσεις στην υγεία
Το έλαιο μέντας βρίσκεται υπό προκαταρκτική έρευνα για τις δυνατότητές του ως βραχυπρόθεσμη θεραπεία για το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και έχει υποτιθέμενες χρήσεις στην παραδοσιακή ιατρική για μικρές παθήσεις. Το έλαιο και τα φύλλα μέντας έχουν δροσιστική δράση όταν χρησιμοποιούνται τοπικά για μυϊκό πόνο, νευρικό πόνο, ανακούφιση από τον κνησμό ή ως άρωμα. Οι υψηλές από του στόματος δόσεις ελαίου μέντας (500 mg) μπορεί να προκαλέσουν ερεθισμό του βλεννογόνου και να μιμηθούν την καούρα.
Οι ρίζες της μέντας βιοσυσσωρεύουν ράδιο, επομένως το φυτό μπορεί να είναι αποτελεσματικό για τη φυτοαποκατάσταση ραδιενεργά μολυσμένου εδάφους.

Μαγειρική και άλλες χρήσεις
Τα φρέσκα ή αποξηραμένα φύλλα μέντας χρησιμοποιούνται συχνά μόνα τους στο τσάι μέντας ή με άλλα βότανα σε αφεψήματα βοτάνων. Η μέντα χρησιμοποιείται για τον αρωματισμό παγωτού, καραμέλας, κονσερβών φρούτων, αλκοολούχων ποτών, τσίχλας, οδοντόκρεμας και ορισμένων σαμπουάν, σαπουνιών και προϊόντων περιποίησης δέρματος.

Η μενθόλη ενεργοποιεί τους ευαίσθητους στο κρύο υποδοχείς TRPM8 στο δέρμα και στους βλεννογόνους ιστούς και είναι η κύρια πηγή της αίσθησης δροσιάς που ακολουθεί την τοπική εφαρμογή του ελαίου μέντας.

-Το έλαιο μέντας χρησιμοποιείται επίσης στις κατασκευές και τις υδραυλικές εγκαταστάσεις για τον έλεγχο της στεγανότητας των σωλήνων και την αποκάλυψη διαρροών από τη μυρωδιά του.

Ασφάλεια
Με προσοχή ότι η συγκέντρωση του συστατικού pulegone της μέντας δεν πρέπει να υπερβαίνει το 1% (140 mg), τα σκευάσματα μέντας θεωρούνται ασφαλή από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων όταν χρησιμοποιούνται σε τοπικά σκευάσματα για ενήλικα άτομα. Το αραιωμένο αιθέριο έλαιο μέντας είναι ασφαλές για λήψη από το στόμα όταν χρησιμοποιούνται μόνο λίγες σταγόνες.

Αν και η μέντα είναι συνήθως διαθέσιμη ως φυτικό συμπλήρωμα, δεν υπάρχουν καθιερωμένα, συνεπή πρότυπα παρασκευής για αυτήν. Δερματικά εξανθήματα, ερεθισμός ή αλλεργικές αντιδράσεις μπορεί να προκύψουν από την εφαρμογή ελαίου μέντας στο δέρμα και η χρήση του στο πρόσωπο ή στο στήθος των μικρών παιδιών μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες εάν εισπνευστεί το λάδι μενθόλης. Μια κοινή παρενέργεια από την από του στόματος λήψη ελαίου μέντας ή καψουλών είναι η καούρα.